Uboga w rośliny dieta astronautów może szkodliwie wpływać na ich zdrowie. Dlatego też naukowcy prowadzą badania na roślinach, które mogłyby rosnąć w kosmosie.
Co je się w kosmosie, czyli dieta astronautów
Astronauci, którzy przebywają w kosmosie, potrzebują pokarmu, który zapewni im wszystkie, konieczne do przeżycia i zdrowia, składniki odżywcze. Posiłki na pokładzie statku kosmicznego przygotowane są w małych woreczkach, jednak nie zawierają wody, dlatego astronauta zaraz przed spożyciem musi ją dodać, używając do tego celu stacji rehydratacji.
Mimo dość sporego wyboru w „kosmicznym menu” wszystkie rodzaje posiłków są ubogie w roślinne, nieprzetworzone składniki. Czas więc to zmienić.
Rośliny wysłane w kosmos
Szóstego listopada na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) poleciało siedlisko roślin, zgodnie z programem Plant Habitat-03. Projekt Plant Habitat-03 opiera się o śledzenie następujących po sobie pokoleń roślin, które kiełkują, rosną, a także umierają w strefie mikrograwitacji.
Wbrew pozorom, zmiana grawitacji dla roślin jest dla nich ogromną przemianą środowiska, która generuje zmiany genomowe u roślin. Jedną z roślin już wcześniej uprawianych na terenie ISS była Arabidopsis, czyli rzodkiewnik pospolity, który w botanice uważany jest za gatunek rośliny modelowej. Oznacza to, że często jest poddawana badaniom w zakresie genetyki, podobnie jak myszy czy muszki owocówki. Roślina ta wykazała zmiany w zakresie ekspresji genów.
„To ważny wgląd w to, w jaki sposób astronauci mogliby potencjalnie uprawiać powtarzające się pokolenia upraw na orbicie, a także na Księżycu lub Marsie, aby zapewnić żywność i inne usługi na pokładach przyszłych misji kosmicznych. Wyniki mogą również wspierać rozwój strategii dostosowywania upraw do wzrostu w ekstremalnych środowiskach na Ziemi.”
Sharmila Bhattacharya, naukowiec zajmujący się programem biologii kosmicznej w NASA
Dostosowywanie się roślin w kosmosie
Rośliny nieustannie przechodzą ewolucję i są także sztucznie modyfikowane. Choć sztuczna modyfikacja genetyczna nie jest szczególnie długotrwała, to ewolucja roślin trwa tysiące lat. Dlatego tak istotne jest stwierdzenie, czy rośliny są w stanie dostosować się do nowych warunków w kosmosie tak, aby dostosowały się genetycznie do nowych warunków.
Rośliny, które przetrwają w kosmosie i dojrzeją, będą przez naukowców zbierane i z powrotem wysyłane na Ziemię, aby zostały dokładnie przebadane pod względem ewentualnych zmian genetycznych.
