Uczeni z krakowskiej uczelni będą ustalali źródło pochodzenia wody na planecie Ziemia, a także zajmą się poszukiwaniem jej obecności w innych miejscach kosmosu. Projekt HYADES wsparła ERC, przyznając UJ trzy miliony złotych.
Woda w kosmosie – niezwykle trudna obserwacja
Jedną z podstaw życia na Ziemi większości organizmów, w tym człowieka, jest woda, a jej cząsteczki nie są obecne tylko na Ziemi. Pojawiają się również w kosmosie, stanowiąc na przykład główny składnik komet. Mimo to, jej obserwacje są wymagające i trudne, a wynika to z emitowania przez atomy wodoru dużej ilości światła, tworząc tzw. linię widmową Lyman-alfa.
Jak zaznaczają naukowcy z UJ, linia Lyman-alfa również stanowi trudny obiekt obserwacji ze względu na to, że widmo lokalizuje się w dalekim ultrafiolecie, co oznacza, że pochłaniane jest przez atmosferę ziemską. Stąd też pojawił się pomysł na zrealizowanie projektu HYADES, którego celem będzie zaprojektowanie nowego satelity, czułego na wodór (w tym deuter), dedykowanego dla obserwacji tego widma.
Projekt HYADES – jakie badania będą realizowali badacze UJ?
Naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego mają w planach przetestowanie różnych grup komet pod kątem obecności wody, a także odnalezienie jej źródła na Ziemi. Według najnowszych wyników badań, Ziemia kształtowała się przy niewielkiej zawartości wody, co sugeruje jej źródło spoza naszej planety, dlatego też badacze pragną sprawdzić dużą liczbę komet oraz wyznaczyć stosunek deuteru do podstawowego izotopu wodoru.
Jak wynika z założeń projektu, polscy naukowcy mają zamiar w ten sposób przebadać około 50 komet w czasie trzech lat, dotychczas, przez ponad 30 lat, udało się przeprowadzić takie badania dla zaledwie 12 komet, a uzyskane wyniki i tak nie były satysfakcjonujące. Natomiast, pochodzące z projektu HYADES wyniki badań będą stanowiły podstawę porównania zmierzonych wartości do składu izotopowego wody w ziemskich oceanach.
Projekt HYADES to nie tylko poszukiwanie odpowiedzi na to, skąd pochodzi woda na Ziemi, ale również odnajdywanie jej rezerwuarów w innych lokalizacjach Układu Słonecznego. Projekt ma trwać pięć lat, a Europejska Rada ds. Badań Naukowych wsparła naukowców UJ trzema milionami euro. W ramach HYADES powstać ma nowoczesny teleskop kosmiczny, który umożliwi obserwację wodoru oraz deuteru, znajdujących się wokół małych ciał niebieskich wewnątrz Układu Słonecznego.
