Najlepsze pomysły przychodzą do głowy pod prysznicem – dość znana „zależność”, która okazuje się trudną do sprawdzenia i zrozumienia prawdą. Dlaczego tak się dzieje? Postanowiono to sprawdzić, wykonując kilka intrygujących eksperymentów, pomagających wyjaśnić, dlaczego to miejsce w naszej łazience pomaga w myśleniu (i wymyślaniu!).
Najlepsze pomysły pochodzą spod prysznica
Z pewnością większość ludzi miała w życiu chociaż jedną sytuację, gdzie to pod prysznicem wpadała na dobry pomysł, a to tzw. efekt prysznica. Jeden z wykładowców Uniwersytetu Wirginii – Zac Irving, który jest specjalistą filozofii kognitywistyki, czyli dziedzinie, w której badane są procesy umysłowo-poznawcze, postanowił przeprowadzić badania w tym temacie.
Okazuje się, że to właśnie koncentracja na zadaniu może powodować brak kreatywności – wyniki przedsięwzięcia sugerują, że lepiej jest odłożyć określone zadanie na bok, zrobić sobie przerwę albo zająć się innym, mniej wymagającym zadaniem – jakim jest przykładowo wzięcie prysznica.
Oczywiście, działa to także w drugą stronę. Jeśli podejmiemy się przykładowo nudnego ćwiczenia, które zamiast odciągnąć nas od myśli, może spowodować, że będzie nas dodatkowo rozpraszało, albo co gorsza, powrócimy myślami do tego, czego chcemy na moment uciec.
Niektóre badania wykazywały, że niewymagające zadania wręcz pomagały, pozytywne wpływając na napływ myśli i kreatywności, natomiast w wielu tych eksperymentach stosowano laboratoryjne zadania, które nie mają przełożenia na świat rzeczywisty i typowe sytuacje. Jednak ww. naukowiec zaproponował i wykorzystał dwie nowe metody.
Czy są w stanie wytłumaczyć, skąd te pomysły się biorą?
W pierwszej analizie wzięło udział 222 uczestników, którzy otrzymali pierwsze zadanie – 90 sekund na wymyślenie jak największej ilości możliwych zastosowań dla cegły i spinacza. Potem osoby losowo zostały przydzielone do dwóch grup – pierwsza oglądała trzyminutowy fragment z filmu pt. „Kiedy Harry poznał Sally”, natomiast druga miała za zadanie obejrzeć również trzyminutowe wideo, na którym mężczyźni składali pranie.
Po obejrzeniu filmu dwie grupy dostały następnych 45 sekund, aby mogli kontynuować wcześniejsze zadanie. Okazało się, że to osoby z grupy oglądającej wideo przedstawiające mężczyzn składających pranie, wymyśliły mniej kreatywne sposoby użycia przedmiotów.
W kolejnym teście udział wzięło 118 uczestników, gdzie powtórzono polecenie, tylko tym razem jedna grupa dowiedziała się, że po obejrzeniu wideo powróci do wcześniejszego zadania, zaś drugiej powiedziano, że to może się wydarzyć, lecz nie musi. Wyniki testu numer 2 pokrywały się z pierwszym eksperymentem – podczas umiarkowanie angażującej czynności „wędrówka umysłu” pozytywnie wpływa na kreatywność.
Jednak czy eksperymenty naukowca są w stanie wytłumaczyć „efekt prysznica”? Z pewnością przybliżają pojęcie, dlaczego pod prysznicem wpadamy na lepsze pomysły, jednak temat musi zostać jeszcze dogłębniej zbadany, abyśmy byli tego pewni.
