W obliczu narastających wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi, Polska podejmuje zdecydowane kroki w celu redukcji emisji gazów cieplarnianych i transformacji energetycznej. Kluczowym elementem tych działań jest odchodzenie od wysokoemisyjnych źródeł ogrzewania, na czele z piecami na gaz. Wizja ta została wyraźnie zarysowana w aktualizacji Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu na lata 2021-2030, przesłanego przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska do Komisji Europejskiej.
Gazowe piece odejdą do lamusa
Zaprezentowane mają zostać dwa scenariusze działań, mających na celu realizację założeń unijnych dotyczących klimatu i energii — scenariusz bazowy oraz ambitniejszy. Od początku 2030 roku, wszystkie nowo budowane obiekty w Polsce mają być zeroemisyjne. Dla budynków publicznych np. szkół, czy urzędów zmiana ta zostanie wprowadzona jeszcze szybciej, bo już od 1 stycznia 2028 roku. Z kolei w już istniejących budynkach kotły gazowe mają zniknąć do roku 2040, zgodnie z przyjętymi planami.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 roku nakłada na państwa członkowskie obowiązek opracowania krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu. Jest to dokument kierunkowy, określający średnioterminową politykę energetyczno-klimatyczną kraju. Polska, dążąc do redukcji emisji gazów cieplarnianych o poziom zbliżony do celu unijnego (55%), opracowuje scenariusz transformacji, który będzie przedmiotem konsultacji publicznych i sektorowych.
Nie tylko odejście od gazu
Transformacja energetyczna kraju nie ogranicza się jednak tylko do kwestii ogrzewania. Plan zakłada również szereg działań w obszarze renowacji budynków, mających na celu zwiększenie ich efektywności energetycznej. Priorytetem jest powszechna termomodernizacja, zarówno płytka, polegającą na wymianie wysokoemisyjnych źródeł ciepła, jak i głęboka, obejmującą m.in. ocieplenie budynków i wymianę okien. Cel ten wspierać ma także zwiększony udział odnawialnych źródeł energii (OZE) w transporcie i ograniczenie wydobycia węgla kamiennego energetycznego.
Zmiany te są odpowiedzią na wytyczne i porozumienia międzynarodowe, w tym nowelizację dyrektywy dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków, zobowiązującą do pokrywania potrzeb cieplnych gospodarki poprzez ciepło systemowe oraz nisko i zeroemisyjne źródła indywidualne. Co więcej, nakładane są wymogi dotyczące instalacji wykorzystujących energię słoneczną do zasilania budynków w energię elektryczną.
Transformacja ta jest procesem wymagającym zarówno znaczących inwestycji, jak i zmian w świadomości społecznej. Wyzwaniem pozostaje nie tylko technologiczna modernizacja infrastruktury, ale także zapewnienie dostępu do nowoczesnych i ekologicznych rozwiązań dla wszystkich obywateli.
