Organy Unii Europejskiej zatwierdziły ustawę AI Act, która ma chronić obywateli UE przed niewłaściwym zastosowaniem technologii opartych o sztuczną inteligencję. Za dokumentem zagłosowała zdecydowana większość eurodeputowanych.
Unia Europejska zatwierdza AI Act
AI Act zostało przyjęte przez Parlament Europejski. Za ustawą o sztucznej inteligencji głosowało 523 osób, 36 osób było przeciw, natomiast od głosu wstrzymało się 49 osób. Celem ustawy jest ochrona podstawowych praw, demokracji, praworządności oraz środowiskowego zrównoważenia przed narzędziami sztucznej inteligencji tzw. wysokiego ryzyka. Zatwierdzony dokument omawiany był już w grudniu 2023 roku, kiedy to organy Unii Europejskiej osiągnęły porozumienie w sprawie AI Act.
Zatwierdzona ustawa zawiera zakazy, które niezastosowanie mogłoby negatywnie wpłynąć lub ograniczyć prawa obywateli UE. Wśród nich znalazły się wymogi dotyczące kategoryzacji biometrycznej, która wymagałaby segregowania poszczególnych osób w oparciu o charakterystyczne cechy wrażliwe, takie jak na przykład wizerunek twarzy. Unia Europejska zakazała także używania narzędzi, których zadaniem byłoby rozpoznawanie emocji prezentowanych przez pracowników i uczniów. Sztuczna inteligencja nie może być też stosowana w celach manipulacyjnych.
Ograniczenia w użyciu sztucznej inteligencji
Choć zakazy zostały przyjęte, organy Unii Europejskiej dopuszczają pewne wyłączenia. Z identyfikacji biometrycznej mogą korzystać organy ścigania, jednak dotyczy to bardzo ograniczonych sytuacji oraz z wykorzystaniem rygorystycznych zabezpieczeń w „czasie rzeczywistym”, wymagając przy tym wcześniejszego zezwolenia sądu lub organów administracyjnych.
Systemy sztucznej inteligencji tzw. wysokiego ryzyka, a więc te, które ingerują w zdrowie, bezpieczeństwo, podstawowe prawa, środowisko, demokrację czy praworządność, będą oceniane oraz zmuszone do monitorowania ich przez człowieka. Obywatele zyskają również możliwość zgłaszania skarg, w przypadku nadużyć płynących z AI, które wpłyną na ich prawa.
Każdy z zastosowanych na terenie UE modeli sztucznej inteligencji musi być przejrzysty i zgodny z unijnym prawem autorskim, a także podsumowany źródłem pochodzenia przekazywanych informacji. Odpowiednio i wyraźnie oznaczone muszą być również wszelkie obrazy, filmy czy dźwięki wygenerowane przez sztuczną inteligencję.
Zatwierdzona ustawa AI Act ma wejść w życie po 20 dniach od opublikowania jej w Dzienniku Urzędowym, natomiast w pełni obowiązywać będzie w ciągu 24 miesięcy od wejścia w życie. Wyjątkiem są zakazy niedozwolonych praktyk, które staną się obowiązujące już po 6 miesiącach od wejścia dokumentu w życie. Kodeksy postępowania będą ważne po 9 miesiącach, przepisy dotyczące ogólnego przeznaczenia AI w ciągu 12 miesięcy, a obowiązki systemów tzw. wysokiego ryzyka do 36 miesięcy.
