Wśród językoznawców jako Słowo Roku 2023 zwyciężyła fraza, która ostatnio zdominowała publiczne dyskusje: „sztuczna inteligencja”. To wybór, który nie powinien nikogo dziwić. Sztuczna inteligencja (AI) zyskała na znaczeniu nie tylko w kontekście technologicznym, ale również w społecznym i etycznym.
Sztuczna inteligencja w centrum uwagi
Decyzja kapituły o ogłoszeniu „sztucznej inteligencji” jako Słowa Roku 2023 jest kulminacją rosnącego zainteresowania tematem. Odzwierciedla m.in. rosnące obawy społeczne dotyczące wpływu AI na rynek pracy oraz na inne aspekty życia. Interesującym przykładem jest popularność Chat GPT – bota, który stał się narzędziem wspierającym pracę wielu osób. Na drugim miejscu uplasowało się słowo „wybory”, zaś trzecie miejsce ex aequo zajęły „inflacja” oraz „posłanka”.
Ciekawostką jest, jak zmieniło się postrzeganie słowa „sztuczny” na przestrzeni wieków. Jak wspomniał prof. Jerzy Bralczyk, przedstawiciel kapituły, w XIX wieku było ono łączone ze sztuką, symbolizując coś pozytywnego i zgodnego z jej regułami. Dzisiaj natomiast częściej odnosi się do czegoś nienaturalnego.
Zainteresowanie „sztuczną inteligencją” jest widoczne nie tylko w debatach publicznych, ale również w językoznawstwie. Prof. Renata Przybylska z UJ podkreśla, że to termin, który prowadzi do zastosowań wykraczających poza nasze obecne wyobrażenia. Prof. Marek Łaziński z UW zwraca uwagę na bogactwo skojarzeń, jakie w języku polskim budzi termin „inteligencja”.
Równolegle z ogólnopolską kapitułą językoznawców pod patronatem Rady Języka Polskiego, odbywało się głosowanie internautów w zorganizowanym po raz trzynasty przez Uniwersytet Warszawski konkursie. Swoje głosy oddawali oni za pomocą formularza dostępnego na stronie sloworoku.uw.edu.pl. Tu zwyciężyło słowo „wybory”. Drugie miejsce zajęła „sztuczna inteligencja”, zaś na trzecim znalazła się „inflacja”.
Przyjrzyjmy się także wcześniejszym zwycięzcom. W 2022 roku na pierwszym miejscu było słowo „wojna”, następnie „inflacja” i „uchodźca/uchodźczyni”. Wybór tych słów podkreśla, jak dynamicznie zmienia się język w odpowiedzi na bieżące wydarzenia społeczne i polityczne.
Młodzieżowe Słowo Roku 2023
Oprócz głównego plebiscytu, warto również wspomnieć o Młodzieżowym Słowie Roku 2023, którym został „rel”. To termin wywodzący się od angielskiego słowa „relatable” i oznacza coś, z czym możesz się utożsamić, z zachowaniem, sytuacją itp. Wybór ten podkreśla wpływ języka angielskiego na młodzieżowy slang.
